Lubomia – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie wodzisławskim, w gminie Lubomia. Siedziba gminy Lubomia.
Odnalezione, najwcześniejsze ślady osadnictwa pochodzą z neolitu (epoki kamienia). W wiekach VIII do IX istnieje osada, gród obronny i ślady intensywnej gospodarki plemienia Gołęszyców.
Pierwsza wzmianka o Lubomi jest datowana na rok 1303. Pierwsze wzmianki o miejscowościach należących do obecnej gminy odnajdujemy już w 1290-Nieboczowy, 1303: Lubomia, Buków i Syrynia oraz 1603-Grabówka.
Od najdawniejszych czasów ziemie Lubomi dzieliły losy śląska. Za czasów Mieszka I należały do państwa polskiego, w 1138r. ziemie te otrzymał Władysław Wygnaniec, w 1146r. przejął je Bolesław Kędzierzawy. Następnym właścicielem tych ziem, czyli Księstwa Opolsko-Raciborskiego został Mieszko Plątonogi. Księstwo często zmieniało swoich właścicieli, było także najeżdżane i pustoszone przez hordy tatarskie. Od 1572r. ziemie te przechodzą na własność rodu Reiswiców. W 1730r. Eleonora von Bodenhausen, sprzedała dobra, czyli tereny dzisiejszej gminy Franciszkowi Leopoldowi Lichnowskiemu. Rodzina była właścicielami dóbr aż do 1945r. Po I wojnie światowej na obecnych ziemiach należących dalej do Królestwa Polskiego dochodziło do bohaterskich walk, zwłaszcza w czasie III powstania śląskiego. Także w czasie II wojny światowej mieszkańcy okolicznych ziem upamiętnili się w bohaterskich walkach z najeźdźcą hitlerowskim. Na terenie naszej miejscowości rozwinął się ruch oporu, kierowany przez przedstawicieli rządu emigracyjnego. W czasie II wojny światowej, w 1945 roku, przez Syrynię przechodziła linia frontu. Dnia 1 IV 1945r. do Lubomi wkroczyły wojska radzieckie. Po wojnie rozpoczął się okres rozkwitu rolnictwa na terenie obecnej gminy.
Szkolnictwo: Tradycje szkolnictwa w Lubomi sięgają początków XIV wieku, bo już w 1303 roku mowa jest o kleryku, który poza tym, że miał uczyć dzieci to również był sługą kościelnym, śpiewakiem
i dzwonnikiem. W 1681 roku wybudowano nową szkołę, a w 1688 roku Lubomia miała tylko 5 uczniów. Przez kilkadziesiąt lat los szkoły (od 1669 r.) był w rękach rodu Marcinkowskich. Urząd nauczyciela przechodził wtedy z ojca na syna. I tak kolejno rektorami szkoły w Lubomi byli Jan Marcinek, Mikołaj i Joachim Marcinek. Byli również „niedziedziczni" nauczyciele, którzy nie mogli skończyć studiów i z konieczności poświęcali się pracy w szkole. Po 1765 roku zmieniają się stosunki w szkolnictwie na Śląsku i szkoły parafialne stały się pruskimi szkołami świeckimi. Powołano tzw. „wizytatorów", którzy sprawowali nadzór nad szkołami. Dzięki ich sprawozdaniom mamy informacje o stanie szkolnictwa. W 1803 roku w Lubomi było 119 uczniów. Uczniowie chodzili nieregularnie do szkoły, czego przyczyną była bieda, zima, złe drogi, wiele dzieci pracowało w tutejszej fabryce tytoniu. Uczniowie pobliskich wsi - Bukowa, Nieboczów, musieli przyjeżdżać do szkoły do Lubomi. W 1828 roku szkoła w Lubomi liczyła 257 uczniów, z Nieboczów 95 i z Bukowa 47 - razem do szkoły uczęszczało 399 uczniów. W 1831 - było 385 uczniów w tym z Lubomi 256, Nieboczów 80 i z Bukowa 49; a w 1911 roku Lubomia liczyła 2000 mieszkańców w tym 422 uczniów. Na niską frekwencję dzieci w szkole miało wpływ wiele czynników. Często rodzice bagatelizowali sprawę edukacji swoich dzieci, przekładając ponad obowiązek szkolny pracę w polu, w gospodarstwie. W zimie dużym utrudnieniem była zimowa aura oraz stan dróg do szkoły.
Po II wojnie światowej mieszkańcy Lubomi, dokładali wielkich starań, aby odbudować swoją „małą ojczyznę". W Lubomi dwa budynki szkolne, stare, małe i zniszczone, nie wystarczały na potrzeby edukacji tutejszych dzieci. W roku 1974 Szkoła Podstawowa w Lubomi została Zbiorczą Szkołą Gminną zostaje oddana do użytku nowa szkoła w Lubomi. W 1999 roku w budynku szkoły powstała 6 klasowa szkoła podstawowa, której dyrektorem była pani Krystyna Suda oraz 3-letnie gimnazjum, w którym funkcję pełniła pani Maria Franiczek. W tym też roku szkoła w Nieboczowach stała się punktem filialnym szkoły w Lubomi. 10 listopada 2001 roku Szkole Podstawowej i Gimnazjum w Lubomi nadano imię Brunona Strzałki, autora "Godek i bojek śląskich".
Religia: Ważnym elementem życia tutejszej ludności było i jest życie religijne.
Pierwsze oficjalne zapisy w kronikach o parafii lubomskiej pojawiły się w roku 1303 kiedy to 3 lutego na życzenie księcia raciborskiego Przemysława biskup Mikołaj, sufragan wrocławski, dokonał poświęcenia kościoła, ołtarza i cmentarza. Tą datę przyjmuje się jako oficjalne powstanie parafii św. Marii Magdaleny. Pierwszy drewniany kościół przetrwał do 1516 r. kiedy to rozszerzono istniejący lub też powstał nowy (niestety oficjalne dokumenty nie stwierdzają jednoznacznie czy była to modernizacja czy budowa nowego kościoła). O pierwszych proboszczach lubomskich nie mamy żadnych wiadomości, bowiem źródła nie przekazały nam ani nazwiska, ani imienia żadnego z nich. Znamy dopiero proboszcza, który pełnił ten urząd w roku 1388 (ks. Niklas Miłota). Jednak nie wiemy kiedy przejął parafię i w którym roku zakończył duszpasterzowanie.
W roku 1303, w którym konsekrowany był kościół parafialny w Lubomii, przyłączono do niego także Syrynię, z tym, że mieszkańcy tej wsi musieli dawać dowolne daniny proboszczowi lubomskiemu. W dwa lata później, w 1305 roku wybudowano także kościół w Syryni. Zbudował go z polecenia biskupa wrocławskiego Henryka proboszcz raciborski, ks. Gyzler pod nazwą Major Syrynia. Kościół został poświęcony czci św. Michała Archanioła. Kapliczkę z drzewa dębowego zbudowano w Nieboczowach w XIV wieku. W XVII wieku dobudowano do niej nawę z belek świerkowych. Kościółek ten przeniesiono do Kłokocina, gdzie przez lata pełnił funkcję parafialnego. Obecnie znajduje się w Parku Etnograficznym w Chorzowie. Kościół murowany wybudowano w latach 1929-1931 według projektu Jana Affy. Obiekt został poświęcony 30 listopada 1930 r. przez ks. dziekana Mikołaja Knosałę z Pszowa. Dekretem z 1 sierpnia 1991 biskup katowicki Damian Zimoń potwierdził fakt istnienia parafii przy kościele św. Józefa Robotnika w Nieboczowach.
Historia parafii w Bukowej sięga 1976 roku, kiedy to utworzony został samodzielny ośrodek duszpasterski. Budowę kościoła rozpoczęto w 1980 r. Projekt nowej świątyni opracował mgr inż. arch. Zdzisław Wiek z Kielc. Parafia została erygowana rok później 23 grudnia 1981 r. przez bp Stanisława Szymeckiego. Wydzielono ją z macierzystej parafii Małogoszcz i z parafii Krasocin. Poświęcenia fundamentów kościoła dokonał 25 maja 1980 r. bp Edward Materski, a nowo wybudowanego kościoła 5 września 1982 r. bp Stanisław Szymecki.
Początkiem powstania parafii Krzyża Świętego w Grabówce był dekret księdza biskupa Edwarda Kisiela, z dnia 20 czerwca 1989 roku. 23 października rozpoczyna się budowa świątyni, składanie elementów kościoła, który jako dar został ofiarowany przez parafię z Marianowa.Budowa została uwieńczona w dniu odpustu parafialnego 14 września 1995 r., kiedy to ks. Arcybiskup Metropolita Stanisław Szymecki poświęcił nową plebanię.
Gród Gołęszyców:
Po raz pierwszy źródła wspominają o Gołęszycach w w. IX, i również wtedy kilka owych grodów uległo zniszczeniu. Prawdopodobnie padły ofiarą państwa wielkomorawskiego, które dążyło do podporządkowania sobie tutejszych ziem. Gdy w 907 roku, po najazdach Madziarów, Rzesza Wielkomorawska upadła, ziemie Gołęszyców prawdopodobnie znalazły się w sferze wpływów czeskich. Z końcem w. X o tereny te rywalizowali Piastowie i czescy Przemyślidzi, a polsko-czeski spór o te ziemie miał kontynuację w wiekach późniejszych. Obok pozostałych grodów Gołęszyców w Podoborze i Międzyświeciu, Grodźcu nad Morawicą i Raciborzu, do czasu upadku gród lubomski zajmował pozycję szczególną. Gród był prawdopodobnie centrum władzy plemiennej plemienia Gołęszyców i dominującym w okolicy ośrodkiem do momentu upadku. Jego powierzchnia przekraczała 6 hektarów przez co była większa od ówczesnych miast. Posiadał dwie bramy wjazdowe z wałami oskrzydlającymi. Oprócz wałów siedziba otoczona była przez dwie fosy, z których jedna (znajdująca się między zewnętrznym a wewnętrznym wałem) jeszcze dzisiaj posiada znaczną głębokość. Obok samego grodu istniało podgrodzie, również ufortyfikowane. Budowa tak silnych umocnień była podyktowana lokalizacją na pograniczu Górnego Śląska i Państwa Wielkomorawskiego, które przez stulecia było polem rywalizacji książąt Wiślan i Wielkomorawskich, oraz stołeczną rolą Lubomi jako centrum plemiennego Gołęszyców. Grodzisko strzegło szlaku prowadzącego doliną Odry przez Bramę Morawską. Datowany na rok 845 „Geograf bawarski” informuje, iż plemię to posiadało 5 grodów. Gród został spalony i zniszczony w trakcie jednej z wypraw księcia wielkomorawskiego Świętopełka, które miały miejsce w latach 874-885. Nie został odbudowany, nie stwierdzono śladów prób odbudowy, stracił swoje znaczenie i ostatecznie upadł.
Źródła:
www.wikipedia.pl
lubomia.idcom-web.pl
http://www.lubomia.pl/nowa/userfiles/file/prezentacja%20gminy%20Lubomia/Lubomia.pdf
http://www.solectwo-lubomia.pl
http://www.zsolubomia.szkolnastrona.pl
http://www.parafia.syrynia.pl
www.parafialubomia.pl
http://nieboczowy.archidiecezja.katowice.pl
http://www.parafiabukowa.cba.pl
http://www.parafiagrabowka.pl
http://www.orlegniazda.pl
http://www.syrynia.com.pl
Odnalezione, najwcześniejsze ślady osadnictwa pochodzą z neolitu (epoki kamienia). W wiekach VIII do IX istnieje osada, gród obronny i ślady intensywnej gospodarki plemienia Gołęszyców.
Pierwsza wzmianka o Lubomi jest datowana na rok 1303. Pierwsze wzmianki o miejscowościach należących do obecnej gminy odnajdujemy już w 1290-Nieboczowy, 1303: Lubomia, Buków i Syrynia oraz 1603-Grabówka.
Od najdawniejszych czasów ziemie Lubomi dzieliły losy śląska. Za czasów Mieszka I należały do państwa polskiego, w 1138r. ziemie te otrzymał Władysław Wygnaniec, w 1146r. przejął je Bolesław Kędzierzawy. Następnym właścicielem tych ziem, czyli Księstwa Opolsko-Raciborskiego został Mieszko Plątonogi. Księstwo często zmieniało swoich właścicieli, było także najeżdżane i pustoszone przez hordy tatarskie. Od 1572r. ziemie te przechodzą na własność rodu Reiswiców. W 1730r. Eleonora von Bodenhausen, sprzedała dobra, czyli tereny dzisiejszej gminy Franciszkowi Leopoldowi Lichnowskiemu. Rodzina była właścicielami dóbr aż do 1945r. Po I wojnie światowej na obecnych ziemiach należących dalej do Królestwa Polskiego dochodziło do bohaterskich walk, zwłaszcza w czasie III powstania śląskiego. Także w czasie II wojny światowej mieszkańcy okolicznych ziem upamiętnili się w bohaterskich walkach z najeźdźcą hitlerowskim. Na terenie naszej miejscowości rozwinął się ruch oporu, kierowany przez przedstawicieli rządu emigracyjnego. W czasie II wojny światowej, w 1945 roku, przez Syrynię przechodziła linia frontu. Dnia 1 IV 1945r. do Lubomi wkroczyły wojska radzieckie. Po wojnie rozpoczął się okres rozkwitu rolnictwa na terenie obecnej gminy.
Szkolnictwo: Tradycje szkolnictwa w Lubomi sięgają początków XIV wieku, bo już w 1303 roku mowa jest o kleryku, który poza tym, że miał uczyć dzieci to również był sługą kościelnym, śpiewakiem
i dzwonnikiem. W 1681 roku wybudowano nową szkołę, a w 1688 roku Lubomia miała tylko 5 uczniów. Przez kilkadziesiąt lat los szkoły (od 1669 r.) był w rękach rodu Marcinkowskich. Urząd nauczyciela przechodził wtedy z ojca na syna. I tak kolejno rektorami szkoły w Lubomi byli Jan Marcinek, Mikołaj i Joachim Marcinek. Byli również „niedziedziczni" nauczyciele, którzy nie mogli skończyć studiów i z konieczności poświęcali się pracy w szkole. Po 1765 roku zmieniają się stosunki w szkolnictwie na Śląsku i szkoły parafialne stały się pruskimi szkołami świeckimi. Powołano tzw. „wizytatorów", którzy sprawowali nadzór nad szkołami. Dzięki ich sprawozdaniom mamy informacje o stanie szkolnictwa. W 1803 roku w Lubomi było 119 uczniów. Uczniowie chodzili nieregularnie do szkoły, czego przyczyną była bieda, zima, złe drogi, wiele dzieci pracowało w tutejszej fabryce tytoniu. Uczniowie pobliskich wsi - Bukowa, Nieboczów, musieli przyjeżdżać do szkoły do Lubomi. W 1828 roku szkoła w Lubomi liczyła 257 uczniów, z Nieboczów 95 i z Bukowa 47 - razem do szkoły uczęszczało 399 uczniów. W 1831 - było 385 uczniów w tym z Lubomi 256, Nieboczów 80 i z Bukowa 49; a w 1911 roku Lubomia liczyła 2000 mieszkańców w tym 422 uczniów. Na niską frekwencję dzieci w szkole miało wpływ wiele czynników. Często rodzice bagatelizowali sprawę edukacji swoich dzieci, przekładając ponad obowiązek szkolny pracę w polu, w gospodarstwie. W zimie dużym utrudnieniem była zimowa aura oraz stan dróg do szkoły.
Po II wojnie światowej mieszkańcy Lubomi, dokładali wielkich starań, aby odbudować swoją „małą ojczyznę". W Lubomi dwa budynki szkolne, stare, małe i zniszczone, nie wystarczały na potrzeby edukacji tutejszych dzieci. W roku 1974 Szkoła Podstawowa w Lubomi została Zbiorczą Szkołą Gminną zostaje oddana do użytku nowa szkoła w Lubomi. W 1999 roku w budynku szkoły powstała 6 klasowa szkoła podstawowa, której dyrektorem była pani Krystyna Suda oraz 3-letnie gimnazjum, w którym funkcję pełniła pani Maria Franiczek. W tym też roku szkoła w Nieboczowach stała się punktem filialnym szkoły w Lubomi. 10 listopada 2001 roku Szkole Podstawowej i Gimnazjum w Lubomi nadano imię Brunona Strzałki, autora "Godek i bojek śląskich".
Religia: Ważnym elementem życia tutejszej ludności było i jest życie religijne.
Pierwsze oficjalne zapisy w kronikach o parafii lubomskiej pojawiły się w roku 1303 kiedy to 3 lutego na życzenie księcia raciborskiego Przemysława biskup Mikołaj, sufragan wrocławski, dokonał poświęcenia kościoła, ołtarza i cmentarza. Tą datę przyjmuje się jako oficjalne powstanie parafii św. Marii Magdaleny. Pierwszy drewniany kościół przetrwał do 1516 r. kiedy to rozszerzono istniejący lub też powstał nowy (niestety oficjalne dokumenty nie stwierdzają jednoznacznie czy była to modernizacja czy budowa nowego kościoła). O pierwszych proboszczach lubomskich nie mamy żadnych wiadomości, bowiem źródła nie przekazały nam ani nazwiska, ani imienia żadnego z nich. Znamy dopiero proboszcza, który pełnił ten urząd w roku 1388 (ks. Niklas Miłota). Jednak nie wiemy kiedy przejął parafię i w którym roku zakończył duszpasterzowanie.
W roku 1303, w którym konsekrowany był kościół parafialny w Lubomii, przyłączono do niego także Syrynię, z tym, że mieszkańcy tej wsi musieli dawać dowolne daniny proboszczowi lubomskiemu. W dwa lata później, w 1305 roku wybudowano także kościół w Syryni. Zbudował go z polecenia biskupa wrocławskiego Henryka proboszcz raciborski, ks. Gyzler pod nazwą Major Syrynia. Kościół został poświęcony czci św. Michała Archanioła. Kapliczkę z drzewa dębowego zbudowano w Nieboczowach w XIV wieku. W XVII wieku dobudowano do niej nawę z belek świerkowych. Kościółek ten przeniesiono do Kłokocina, gdzie przez lata pełnił funkcję parafialnego. Obecnie znajduje się w Parku Etnograficznym w Chorzowie. Kościół murowany wybudowano w latach 1929-1931 według projektu Jana Affy. Obiekt został poświęcony 30 listopada 1930 r. przez ks. dziekana Mikołaja Knosałę z Pszowa. Dekretem z 1 sierpnia 1991 biskup katowicki Damian Zimoń potwierdził fakt istnienia parafii przy kościele św. Józefa Robotnika w Nieboczowach.
Historia parafii w Bukowej sięga 1976 roku, kiedy to utworzony został samodzielny ośrodek duszpasterski. Budowę kościoła rozpoczęto w 1980 r. Projekt nowej świątyni opracował mgr inż. arch. Zdzisław Wiek z Kielc. Parafia została erygowana rok później 23 grudnia 1981 r. przez bp Stanisława Szymeckiego. Wydzielono ją z macierzystej parafii Małogoszcz i z parafii Krasocin. Poświęcenia fundamentów kościoła dokonał 25 maja 1980 r. bp Edward Materski, a nowo wybudowanego kościoła 5 września 1982 r. bp Stanisław Szymecki.
Początkiem powstania parafii Krzyża Świętego w Grabówce był dekret księdza biskupa Edwarda Kisiela, z dnia 20 czerwca 1989 roku. 23 października rozpoczyna się budowa świątyni, składanie elementów kościoła, który jako dar został ofiarowany przez parafię z Marianowa.Budowa została uwieńczona w dniu odpustu parafialnego 14 września 1995 r., kiedy to ks. Arcybiskup Metropolita Stanisław Szymecki poświęcił nową plebanię.
Gród Gołęszyców:
Po raz pierwszy źródła wspominają o Gołęszycach w w. IX, i również wtedy kilka owych grodów uległo zniszczeniu. Prawdopodobnie padły ofiarą państwa wielkomorawskiego, które dążyło do podporządkowania sobie tutejszych ziem. Gdy w 907 roku, po najazdach Madziarów, Rzesza Wielkomorawska upadła, ziemie Gołęszyców prawdopodobnie znalazły się w sferze wpływów czeskich. Z końcem w. X o tereny te rywalizowali Piastowie i czescy Przemyślidzi, a polsko-czeski spór o te ziemie miał kontynuację w wiekach późniejszych. Obok pozostałych grodów Gołęszyców w Podoborze i Międzyświeciu, Grodźcu nad Morawicą i Raciborzu, do czasu upadku gród lubomski zajmował pozycję szczególną. Gród był prawdopodobnie centrum władzy plemiennej plemienia Gołęszyców i dominującym w okolicy ośrodkiem do momentu upadku. Jego powierzchnia przekraczała 6 hektarów przez co była większa od ówczesnych miast. Posiadał dwie bramy wjazdowe z wałami oskrzydlającymi. Oprócz wałów siedziba otoczona była przez dwie fosy, z których jedna (znajdująca się między zewnętrznym a wewnętrznym wałem) jeszcze dzisiaj posiada znaczną głębokość. Obok samego grodu istniało podgrodzie, również ufortyfikowane. Budowa tak silnych umocnień była podyktowana lokalizacją na pograniczu Górnego Śląska i Państwa Wielkomorawskiego, które przez stulecia było polem rywalizacji książąt Wiślan i Wielkomorawskich, oraz stołeczną rolą Lubomi jako centrum plemiennego Gołęszyców. Grodzisko strzegło szlaku prowadzącego doliną Odry przez Bramę Morawską. Datowany na rok 845 „Geograf bawarski” informuje, iż plemię to posiadało 5 grodów. Gród został spalony i zniszczony w trakcie jednej z wypraw księcia wielkomorawskiego Świętopełka, które miały miejsce w latach 874-885. Nie został odbudowany, nie stwierdzono śladów prób odbudowy, stracił swoje znaczenie i ostatecznie upadł.
Źródła:
www.wikipedia.pl
lubomia.idcom-web.pl
http://www.lubomia.pl/nowa/userfiles/file/prezentacja%20gminy%20Lubomia/Lubomia.pdf
http://www.solectwo-lubomia.pl
http://www.zsolubomia.szkolnastrona.pl
http://www.parafia.syrynia.pl
www.parafialubomia.pl
http://nieboczowy.archidiecezja.katowice.pl
http://www.parafiabukowa.cba.pl
http://www.parafiagrabowka.pl
http://www.orlegniazda.pl
http://www.syrynia.com.pl